GDZIE…

Indie są cywilizacją, która swoje powstanie zawdzięcza położeniu geograficznemu. W szerokim rozumieniu to subkontynent w Azji Południowej, wielki półwysep na Oceanie Indyjskim, o powierzchni prawie 7,5 mln km2. Od północy ograniczony masywem Himalajów, od wschodu dżunglami birmańskimi, otwarty jest tylko od północnego zachodu na Afganistan i Iran. Wąskie niziny ciągną się wzdłuż wybrzeża. Na północ od Dekanu znajduje się Wyżyna Hindustańska i Himalaje z najwyższym szczytem Indii Nanga Parbat. W części północno-zachodniej położone są góry Karakorum. Główne rzeki Indii to Ganges i Indus. Wokół nich powstały pierwsze cywilizacje.

BARDZO DAWNO TEMU…

Około XV w p.n.e. z północnego-zachodu napłynęła fala pastersko – rolniczych ludów aryjskich, które przejęły kontrolę nad północną częścią kraju, dochodząc aż po góry Windhja i spychając zamieszkujące te ziemie ludy drawidyjskie dalej na południe półwyspu. Wraz z najeźdźcami przywędrowali również ich bogowie oraz tradycje. Ariowie nie zniszczyli kultury drawidyjskiej, tylko ją zasymilowali, zdobywając dominującą pozycję w społeczeństwie. W następstwie tych procesów rozwinął się ostatecznie cały system kastowy.

Społeczeństwo dzieliło się na cztery warny (kasty): wojownicy i władcy (kasztrjowie), kapłani (bramini) oraz rolnicy i hodowcy. Religia Ariów posiadała bardzo rozwiniętą mitologię i opierała się o rozbudowany rytuał. Wierzyli w liczne bóstwa i demony. Byli autorami wedów, czyli hymnów skierowanych do bóstw. Do nich powstały komentarze (brahmany), a w okresie późniejszym upaniszady. Od VI w. p.n.e. zaczęły powstawać liczne królestwa, m.in.: Kośala, Magadha, Awanti, Gandhara, Watsa, Kuru, a także niezależne organizacje plemienne. Zjednoczenia licznych państw indyjskich dokonał w IV w. p.n.e. Ćandragupta z dynastii Maurjów, która opanowała prawie cały subkontynent indyjski, osiągając największą potęgę w czasach cesarza Aśoki, który ugruntował w Indiach buddyzm.

Po upadku dynastii Maurjów tworzyły się i rozpadały kolejne państwa, wśród których najbardziej imponujące było imperium stworzone przez Guptów w IV w. n.e., które przetrwało do roku 606. Okres panowania tej dynastii (IV -VI w) był czasem rozwoju nauki, sztuki literatury oraz rzemiosła. Najazdy huńskie na przełomie V/VI w. i V/VI w. spowodowały rozpad państwa Guptów na wiele odrębnych księstw hinduskich.

Indie nie zostały scalone aż do nadejścia muzułmanów w VIII w. W 1525 roku do Indii wkroczył Babur – władca Kabulu. Opanował Delhi i Agrę i założył panującą w Indiach do 1857 r. dynastię Wielkich Mogołów. Indie najbardziej rozwinęły się za czasów panowania trzeciego władcy z tej dynastii – Akbara (1556-1605), który nie tylko dysponował potęgą militarną, ale także potrafił pokojowo współpracować z ludnością hinduską.

NIECO PÓŹNIEJ…

Po odkryciu przez Vasco da Gamę w 1498 r. drogi morskiej do Indii rozpoczął się okres ekspansji Europejczyków. Początkowo byli to Portugalczycy, którzy zajęli Goa i zdominowali handel z Indiami.

Od połowy XVI w. coraz silniejsze wpływy zaczęła uzyskiwać Wielka Brytania. Założone przez Anglików porty i faktorie dały początki wielu miastom np. Bombajowi, Kalkucie i Madrasowi. W 1600 r. Anglicy założyli Kompanię Wschodnioindyjską i stopniowo zdominowali cały kraj. Językiem urzędowym stał się angielski, a Indie stały się bazą surowców oraz rynkiem zbytu dla towarów brytyjskich.

Popierano działalność misjonarską, wprowadzono kolej i telegraf, rozwijano przemysł włókienniczy, zwalczano niektóre lokalne zwyczaje. Indie stały się bazą surowcową dla korony brytyjskiej (kopalnie węgla). Maksymalna eksploatacja ziemi, olbrzymie podatki i głęboka ingerencja w życie Hindusów powodowały niezadowolenie ludności i stały się przyczyną wielkiego powstania ogólnoindyjskiego przeciwko władzy brytyjskiej (toczyło się ono w latach 1857 – 1858).

CAŁKIEM NIEDAWNO…

 

Coraz większy ucisk kolonialny powodował narastanie ruchów narodowo-wyzwoleńczych, któremu przewodził powstały w 1885 r. Indyjski Kongres Narodowy. Najbardziej znanymi przywódcami Kongresu byli Mahatm Gandhi i Jawaharal Nehtru. Fale represji brytyjskich wyzwalały powstania zbrojne ogarniające cały kraj.

W 1942 r. Kongres uchwalił rezolucję w sprawie niepodległości Indii i zażądał opuszczenia kraju przez Anglików. Masowe strajki i wybuch w 1946 powstania zbrojnego w Bombaju doprowadziło ostatecznie w 1947 r. do przyznania Indiom niepodległości.  Jednocześnie dokonany został podział na Indie i Pakistan. Pierwotnie proces podziału przebiegał pokojowo, ale w 1948 r. wybuch spór o Kaszmir, który doprowadził do konfliktu zbrojnego.

Od 1950 r. Indie są niepodległą republiką związkową o ustroju demokratycznym. Pierwszym premierem został przywódca Kongresu Narodowego Jawaharal Nehru, a w latach 1980-1984 jego córka Indira Gandhi kontynuowała podjęty przez ojca program reform.

Obecnie Indie, najludniejszy po Chinach kraj na świecie, jest określany mianem największej światowej demokracji.