Religie w Indiach
Pomimo, że Indie są dziś świecką republiką demokratyczną, religia wciąż jest najważniejszym aspektem indyjskiej rzeczywistości. Główną religię Indii – hinduizm, praktykuje około 83% całej populacji.
Siwa |
Hinduizm
Religia ta ukształtowała się w V p.n.e. W odróżnieniu od chrześcijaństwa, buddyzmu czy islamu, hinduizm nie wykształcił się z nauk jednego człowieka. Religia ta jest gigantycznym konglomeratem rozmaitych wierzeń i poglądów. Często wręcz ze sobą sprzecznych. Niektórzy obliczają, że w hinduizmie jest 330 mln bogów i bóstw, choć liczba ta jest być może nieco przesadzona. Ze względu na wielką różnorodność hinduizmu, religia ta nie wykształciła jednolitej organizacji ani kanonu, w związku z czym trudno jest określić, kto jest wierzący i jakie są szczegóły jego wiary. Ze względów praktycznych przyjęło się, Że hindusem jest ten, kto urodził się w jednej z licznych kast i kto akceptuje nauki spisane w sanhitach, czyli w czterech najstarszych Wedach. W sanskrycie, starożytnym świętym języku hindusów, nie ma słowa odpowiadającego hinduizmowi, a to, co Europejczycy określają tym mianem, w sanskrycie nazywa się sanatana dharma, czyli „wieczna tradycja” albo „wieczna zasada”.
Około roku 1500 p.n.e. na Dolinę Indusu najechali z północy Ariowie. W tym więc, co później stało się hinduizmem, znalazło się wiele elementów wierzeń religijnych i zwyczajów Ariów. Jednocześnie jednak wierzenia miejscowej ludności zostały częściowo zasymilowane przez religię najeźdźców. W tysiącach odmian i odłamów hinduizmu można też odnaleźć ślady lokalnych tradycji. Z czasem z języka Ariów powstał nowy język, który obecnie nazywamy sanskrytem. To właśnie w tym języku spisana została większość najważniejszych pism hinduizmu. Najstarsze z nich są tzw. Wedy. W sanskrycie Weda znaczy „wiedza”. Najstarsza i najważniejsza Weda to Rygweda, czyli „wiedza hymnów”. Cztery Wedy (Rygweda, Samaweda, Jadżuryweda i Atharweda) nazywane są przez hindusów sanhi-tami. Do literatury wedyjskiej należą też brahmany i upaniszady.
Świątynia w Indiach | Bóstwo Nataraja |
Buddyzm
Drugą ważną w Indiach religią jest buddyzm. Nie jest on istotny ze względu na liczbę wyznawców, bo tych jest tu niewielu – około 2 %, ale z uwagi na wartości, które przeniknęły do hinduizmu. Hindusi uważają dziś Buddę za jedną z inkarnacji hinduistycznego boga Wisznu. Miejsca związane z Buddą są ważnymi ośrodkami pielgrzymkowymi. Buddyzm pochodzi z Indii Północnych. Jako że buddystyczny ruch religijno filozoficzny zwrócony jest przeciw wierze w bogów, buddyści odrzucili system kastowy i obrządki wedyjskie. Ze starszej religii przejęli idee karmy, reinkarnacji, nirwany i wiele innych pojęć. Ich religia kładzie nacisk na medytacje i przestrzeganie wzorców moralnych.
Twórcą buddyzmu był Gautama z rodu Siaków. Buddyzm głosi idee tolerancji dla odmiennych poglądów i wierzeń (uznając je za różne sposoby głoszenia tej samej prawy o człowieku), równości społeczeństw i potępia kastowość. Znalazł wielu wyznawców wśród ludów żyjących w surowych warunkach przyrodniczych i społecznych. OD swoich wyznawców wymaga wyrzeczenia się uciech, czystości serca, życzliwości dla wszelkich form życia, a przede wszystkim dla cierpiących. Językiem buddyzmu jest język jego wyznawców.
Budda |
Islam
W Indiach żyje ponad 100 mln muzułmanów. Islamskie wpływy, pozostałość po panowaniu dynastii Wielkich Mogołów są w Indiach szczególnie silne w architekturze, sztuce i kuchni. Muzułmanizm to wielka monoteistyczna religia, założona w VII w. przez Mahometa, a której główne zasady wyłożone są w Koranie i Sunnie muzułmańskiej. Głosi wiarę w jedynego boga Allaha i w proroków. Przyjęto 99 “imion” Allaha – tworzą one różaniec muzułmański. Islam jest ostatnią, wielką religią uniwersalną, jedną z religii objawionych, kontynuującą tradycje religii żydowskiej i chrześcijańskiej. Liczy obecnie ponad 700 milionów wyznawców, skupiających się głównie: w Afryce Północnej i na kontynencie azjatyckim- na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w Indiach oraz w Azji Południowo-wschodniej. Islam z chwilą swego powstania zaczął nową epokę w historii ludów, które go przyjęły. Islam to religia i państwo jednocześnie, prawo i ideologia obejmująca całość życia jednostkowego i społecznego jego wyznawców.
Elementy budownictwa sakralnego w islamie – Indie |
Dżinizm
Dżinizm, który obecnie liczy w Indiach ok. 4 mln wyznawców, założony został w VI w. p.n.e. przez współczesnego Buddzie – Mahawirę. Dźiniści wierzą, że wyzwolenie można osiągnąć jedynie dzięki całkowitejczystości duszy. Czystość oznacza pozbycie się całego karmanu, czyli materialnej powłoki wytworzonej przez czyny człowieka, która wiąże się z jego duszą. Stosując różne umartwienia (w postaci postów, medytacji, przebywania w miejscach odosobnienia), można zrzucić karman i oczyścić duszę. Najważniejsze jest właściwe postępowanie a ta możliwość dana jest jedynie mnichom (zwykli ludzie są jej pozbawieni). Fundamentalne znaczenie w obowiązku właściwego sposobu postępowania ma ahimsa (unikanie przemocy), zarówno w czynach, jak i w myślach. Należy prowadzić rozmyślania na temat: nietrwałości wszechrzeczy, bezsilności istot, następowania wcieleń, samotności wszelkiej istoty, różnicy między duszą i ciałem, nieczystości ciała, powstawania karmana, wieczności świata, wyjątkowości oświecenia i szlachetności nauki dżinijskiej. Oprócz tego istnieją dwadzieścia dwie uciążliwości, którym powinien oddawać się mnich dżinijski, między innymi są to: głód, pragnienie, upał, zimno, kłujące owady, twarde łoże, obelgi itp. Dziś dżinizm jest niemal nie obecny w Indiach, niemniej jednak stanowi część dawnej kultury Indii.
Świątynia wyznawców dzinizmu – Indie |